268 P-A HENNEQUIN IN DOORNIK

MEMOIRES EN TESTAMENT

Thea-Warrior

 

Zo wordt Philippe-Auguste Hennequin in 1821 alsnog, maar niet van harte, inwoner van Tournai. Hij trekt in bij zijn vrouw Jenny op de Rue des Jésuites 40. Teleurgesteld door het feit dat de leraarsfunctie bij de Académie aan zijn neus is voorbijgegaan, lijkt P-A te besluiten zijn tegenstanders te verwarren door zijn artistieke superioriteit aan te tonen. Althans dit is wat Jérémie Benoit (1994) veronderstelt.

 

Wat P-A doet? Hij schildert Sint-Hubertus bidt bij het graf van Sint-Lambertus en in 1822 schenkt hij dit schilderij aan de kerk van Saint-Piat. Het levert hem de opdracht op om nog vier andere schilderijen voor de Sint-Hubertuskapel in de kerk te maken. O, zonder deze kennis heb ik volgens mij op 26 juli 2021 iets te vroeg de Saint-Piatkerk bezocht!

 

Hoe verder? Wat eerst? Het vervolg van de levensbeschrijving van P-A? Het verhaal van het Beleg van Doornik of misschien de mogelijke versleuteling van het energielijnenpatroon van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in/ onder het schilderij? Eerst maar gewoon de levensbeschrijving vervolgen: op naar het contact van Philippe-Auguste Hennequin met Louis Gallait.

In september 1824 ontvangt P-A op de Expositie voor Industriële en Kunst-producten in Doornik/ l'Exposition des produits de l'Industrie et de l'Art à Tournai een gouden medaille voor La Défense de Tournai par Christine de Lalaing (en 1576)/ De Verdediging van Doornik door Christine de Lalaing (in 1576).

Vervolgens levert een schilderij, geëxposeerd in de Salon van Brussel, hem een erelidmaatschap van de Société Royale des Beaux-Arts op. Het leven stroomt opnieuw in een meer positieve richting. Terwijl hij in Lille, Lyon en Haarlem exposeert, blijft P-A in Doornik wonen. Als Corneille Cels uit zijn functie stapt, wordt Philippe-Auguste Hennequin op 8 september 1827 benoemt als directeur van de Academie van Tournai. Onder zijn leerlingen bevindt zich de ons welbekende Louis Gallait. P-A wijdt zich in genoemd jaar volledig aan zijn taken èn begint zijn memoires te schrijven (Benoit, 1994).

 

In 1830 maken alle Doornikzanen de Belgische Revolutie mee. Onder de naam Léopold I wordt de prins van Saxe-Cobourg de eerste Koning van de Belgen. Dan lopen in 1831 door politieke onlusten de verdiensten van Hennequin terug. In oktober 1831 wordt de Academie zelfs gesloten. Aan P-A wordt voor drie jaar een vergoeding van 300 florijnen per jaar toegekend. Hij laat zich het bedrag in een keer uitbetalen. Ondertussen wankelt het meisjesinstituut van zijn vrouw, dus laat ze externen toe om rond te komen. Eind oktober 1831 gaat haar instituut toch failliet. Op een steenworp afstand van zijn huis geeft P-A ondertussen schilderlessen in het Hotel-de-Ville. Louis Gallait komt daar ook (Benoit, 1994).

 

Midden 1832 veroudert P-A zichtbaar. Waarschijnlijk draagt hij rond die tijd het energielijnenpatroon van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal over aan Louis Gallait, zodat zijn leerling dit als opzet voor het schilderij 'De Schattingpenning van de Keizer' kan hanteren. Heeft schilder Hennequin geweten dat dit patroon het Energielijnenpatroon van de Kathedraal is of vormt het patroon slechts een bestaand criterium van de Academie? Met zijn vrijmetselaarsachtergrond denk ik dat hij het heeft geweten. Tenminste... ik ga ervan uit dat in dit type loges deze kennis bekend is... ... zeker weten doe ik dit niet!

In december 1832 krijgt P-A een opdracht die zijn laatste zal zijn. Hij schildert Het Wonder van Sint-Hubertus voor de kerk van Saint-Piat. De familie trekt zich terug in Leuze waar zijn vrouw op een seculiere kostschool een regentenfunctie heeft verworven. Philippe-Auguste wordt praktisch blind en armoede vat post in het gezin. Op 16 februari 1833 stuurt de oude meesterschilder Louis Gallait naar de Antwerpse schilder Matthieu van Brée. Louis weet P-A nog over de stand van zaken in de schilderkunst in Antwerpen te schrijven, maar dan sluit Philippe-Auguste Hennequin op 12 mei 1833, op de leeftijd van 66 jaar, voorgoed zijn ogen. Volgens Jérémie Benoit (1994) is het een religieus sterven geweest... ik geloof het graag. 

 

Zonder van het schilderij met Christine de Lalaing van Philippe-Auguste Hennequin te weten, heb ik op 26 juli 2021 naast het Hotel-de-Ville een foto met een bijna gelijk perspectief genomen. De synchroniciteit doet haar werk.

Terwijl ik me verdiep in de schilder blijft het schilderij met Christine de Lalaing 'spoken'. In de nacht van 11 op 12 augustus 2021 zie ik ineens dat Philippe-Auguste Hennequin heeft getracht met het schilderij 'Het Hemelse Jeruzalem' weer te geven. In deze maakt Jérémie Benoit (1994) enkele opvallende opmerkingen bij de bespreking van dit schilderij. Volgens hem biedt de prinses met haar geringe grootte en totale afwezigheid van expressie weinig geloofwaardigheid aan het heroïsch verzet van de inwoners van de stad. Volgens Benoit is P-A onvoldoende in staat gebleken om zijn hoofdfiguur van de omringende strijders te onderscheiden en is hij er niet in geslaagd de verschillende niveau's van zijn schilderij te verweven. Ik ben het met Benoit eens en niet eens. Als ik goed kijk, toont het schilderij inderdaad drie lagen. Elk heeft een andere etherische kwaliteit: de bleke lucht of hemel met de torens van Tournai, het gewoel der strijders op de wallen; op de aarde... en dan van beneden de aanval... vanuit de onderwereld, vanuit de hel... drie-in-een èn toch te onderscheiden.

 

Het verlangen om het schilderij in het echt te zien wordt te groot, volgens Jérémie Benoit bevindt het zich in het Hôtel-de-Ville in Doornik... dus reserveer ik via Airbnb twee nachten in 'La Camuche d'Hippolyte Boulenger'. Mijn man en ik gaan op 11, 12 en 13 september 2021 de stad Doornik 'onveilig maken'. Dat de Grote Processie ook in dat weekend wordt gehouden, vind ik mooi meegenomen; eens zien wat er in 2021 rest van de processie waarin Ailbertus d'Antoing heeft meegelopen.