263 IN DE SINT-LODEWIJKKAPEL - DEEL 3

TWEE HEREMIETEN ÈN KLOOSTERVADERS

Thea-Warrior

 

In de westmuur van de kapel bevinden zich nog twee heiligen in de ramen. Opvallend anders staan deze niet in een nis, maar in het open veld. Aan de zuidkant Antonius Abt met het varken, aan de noordkant Benedictus met de raaf. Beide heiligen worden gezien als vaders van het kloosterleven.

 

Volgens het wereldwijde web geeft Antonius van Egypte (251-357) al zijn bezittingen weg als zijn rijke ouders sterven als hij twintig is, waarna hij zich als heremiet in de woestijn terugtrekt. Andere christenen voegen zich bij hem waardoor de eerste gemeenschap van monniken ontstaat. 

Bij Antonius-Abt spreekt het web over de metafoor van het boek van de natuur. Hoe dat zit? Een bezoeker vraagt hem hoe hij het als kluizenaar zonder boeken kan stellen. Antonius antwoordt: "Mijn boek is de gehele natuur, en ik kan dat boek lezen wanneer ik wil."

Wat zou Antonius in de natuur hebben waargenomen? Sinds wanneer leest een groot deel van de mensheid het boek van de natuur niet meer? O, we weten er alles van, maar er is een verschil tussen ervan weten en ernaar handelen. Wij zijn ook natuur... wat vraagt 'de natuur' van ons?

 

Hm, in het glas-in-loodraam wordt Antonius-Abt wèl met boek afgebeeld... echter niet met de tau-staf, een staf in de vorm van een T, waarmee hij normaliter wel wordt afgebeeld. Wat een tau-staf precies met energielijnen te maken heeft, weet ik niet. Is de tau-staf als wichelroede te gebruiken? Denk het. Heeft Antonius-Abt met die staf de energielijnenwegen in de woestijn kunnen bewandelen? Wat ik uit mijn onderzoek naar energielijnen weet, is dat de volgelingen van Antonius-Abt, de Antonieten of Antonianen, een ridderlijke hospitaalorde, heel goed hebben geweten waar de energielijnen en de kruisingen van die lijnen lagen, en nog steeds liggen. Ik weet dit omdat ze in de middeleeuwen vanuit Bedburg-Hau onder Kleve (gelegen in het huidige Nordrhein-Westfalen in Duitsland) vele Sint-Antonius-Abt-kapellen en -kerken hebben gesticht.

 

Het varkentje - het speciale attribuut van de Heilige - is een ander verhaal. Met het varkentje kom ik dicht bij 'de Pest' in Doornik En wel omdat dit geen pest is geweest, maar de verschrikkelijke, dodelijke ziekte ten gevolge van het echte moederkoren, een schimmel. Volgens het wereldwijde web gebruiken vroedvrouwen deze schimmel om weeën op te wekken, vandaar de naam 'echte moederkoren'.

In de middeleeuwen, tijdens wat nattere perioden, komt het echte moederkoren vrij algemeen voor in rogge... in het voedsel van de armen. In het echte moederkoren zit de stof ergotamine, vandaar de naam officiële naam ergotisme voor de ziekte. Met pauselijke toestemming mogen de Antonieten in hun hospitalen lijders aan ergotisme helpen en zijn zij de enigen die door heel Europa mogen bedelen om geld (voor deze hospitalen) op te halen. In de volksmond wordt de ziekte, waarbij armen en benen onder brandende pijn uitdrogen en afsterven, derhalve het Antoniusvuur genoemd.

Al bedelend hebben de hospitaalridders, blijkbaar met gerust hart, bij de behoorlijk angstige armen lange tijd hun laatste geldmiddelen opgehaald. Vervolgens hebben de ridders dat geld wel degelijk ten eigen bate gebruikt, want zoveel zieken met ergotisme waren er in de latere middeleeuwen niet meer.

De Antonieten hebben nog een privilege; in stad en land mogen ze varkens in het huisvuil laten scharrelen. Om die varkens als eigendom aan te merken, laten ze hen rondlopen met een bel aan een koord rond de nek en merken ze de dieren met een Tau. In het voorjaar worden de varkentjes geslacht. Deels komt het vlees ten goede aan de armen, dat dan weer wel. Overigens draagt het zwijntje in het glasraam geen bel, maar met het varken naast zijn kleed is hier zeker de heilige Antonius-Abt afgebeeld.

 

De laatste heilige, die met het groene-bladeren-kleed, is Sint-Benedictus van Nursia. Op een tak naast zijn hoofd zit een raaf, waardoor over dit glasraam een zweem van de sjamanistische traditie ligt. Raaf is de boodschapper tussen de twee werelden, tussen die van de Goden en die van de mensen. Raaf kan iemand meenemen naar de wereld van het weten. Mensen met de kwaliteiten van Raaf kunnen de waarheid boven tafel halen.

Benedictus van Nursia (480-547) is bekend vanwege de door hem opgestelde regel: de regel van Benedictus. Volgens het wereldwijde web is deze regel in heel het kloosterleven, niet enkel in dat van de Benedictijnen, een uitgangspunt geworden. Centraal in de regel staat spirituele verdieping en het werken voor de gemeenschap: Ora et labora - Bid en werk. En dan natuurlijk wel in het dagelijks leven als programma ingebouwd.

Levend in een tijd van volksverhuizingen en aanvallen van buiten sluit Benedictus zich - volgens het wereldwijde web - als 14-jarige bij kluizenaars aan. Als 20-jarige leeft hij drie jaar in een grot, waarbij hij slechts een haren hemd draagt. Een vriend verzorgt zijn voedsel: in een mandje laat hij brood in de grot neer

 

Later gaat Benedictus in een klooster, alwaar hij tot overste wordt gekozen. De monniken krijgen het echter benauwd van zijn strengheid en volgens de legende proberen zij hem met een gifbeker te vergiftigen... opvallend parallel met wat Johannes de Evangelist is overkomen. De gifbeker breekt als Benedictus de beker zegent. In het glas-in-loodraam is hij echter niet afgebeeld met een beker met een slang erin!

 

Op de keper beschouwd is het een vreemd aangebouwde kapel. Op zich normaal dat er aan alle kanten gebouwtjes tegen kathedralen aanleunen, maar meestal zitten er dan buitendeuren in. Waarvoor kan deze kapel gediend hebben? Vergaderzaal voor een broederschap? Luxueuze grafruimte? Wacht- of schatkamer? Meditatiekluis? Zo mooi, zo stil, geen energielijnen, ogenschijnlijk vrij zinloos... heel bijzonder.

 

Hee, Florian Mariage (2014) vertelt dat de Sint-Lodewijkkapel een gift is van bisschop Jean de Vassogne (1293-1300), die er ook is begraven. De bisschop zou dicht bij de Capetingische dynastie hebben gestaan en op deze manier uiting hebben gegeven aan zijn bewondering voor koning Lodewijk IX van Frankrijk, die schijnbaar bij een beleg van Tunis is gestorven. Tegenwoordig is het graf van bisschop Jean hier niet meer aanwezig, maar oorspronkelijk is de kapel dus toch een chique grafkamer!