240 DE SAMENVOEGING

Ik wil nog even stilstaan bij de aanklacht: gehuwd met de een samenwonen met de ander. In het begin van de vijftiende eeuw moet dit schering en inslag zijn, iets waaraan niemand zich stoort. De aanklacht is derhalve gezocht. Soms vraag ik me af of Robert Campin mogelijk heeft geweigerd iets of iemand te schilderen, maar vergelijk zijn gedrag eens met dat van de lieveling van bisschop Jean de Thoisy. Volgens het wereldwijde web heeft hertog Philips de Goede van Bourgondië dertig bekende maîtresses en achttien toegegeven buitenechtelijke kinderen. Het gerecht heeft hem daarvoor niet veroordeeld. Een glashelder voorbeeld van klasse- en standsverschil; van machtsmisbruik.

Zijn excuses aan de nabestaanden van de slachtoffers hier betamelijk? Neem Jeanne d'Arc... volgens het wereldwijde web heeft een partijdige kerkelijke rechtbank, met naast de Engelsen acties van de Bourgondiërs, haar op 30 mei 1431 tot de dood op de brandstapel veroordeeld  Vijfentwintig jaar volgt haar rehabilitatie; ze wordt tot martelares verklaard...  in 1920 verklaart de Katholieke Kerk haar zelfs heilig. 

Misschien doet mijn verhaal over het meesterwerkstuk 'De Heilige Lucas schildert de Madonna ' van Rogier van der Weyden uit 1432 de naam van Robert Campin wat goed, maar als bepaalde mensen op specifieke posities in het verleden onrecht hebben begaan, dan is het erkennen van dit onrecht en het aanbieden van excuses door personen op vergelijkbaar huidige posities aan de fysieke afstammelingen van die slachtoffers beslist aan de orde; het kan de groepsziel van de slachtoffers helen.

Een ding is hierbij wel belangrijk om te beseffen: het is net als met fysieke identiteit; iemand kan op dit moment wel een man zijn, maar dat wil niet zeggen dat deze persoon in zijn vorige levens altijd een man is geweest en het is ook geen garantie dat deze persoon in zijn volgende reïncarnaties altijd weer een man zal zijn. Misschien is iemand nu fysiek de afstammeling van een slachtoffer uit voorbije tijden, maar de ziel van deze afstammeling kan destijds net zo goed hebben gehuisd in het lichaam van het slachtoffer als in dat van de dader. Het enige dat de mensen 'in het nu' rest, is de fouten uit het verleden niet meer te herhalen, daarvoor dient het erfgoed door iedereen te worden gekoesterd... van verhalen kunnen mensen hopelijk leren, dan hoeft niet iedereen meer in dezelfde kuil te stappen.

Overigens is, volgens het wereldwijde web, de verbanning van Robert Campin op 25 oktober 1432 door een interventie van Margaretha van Bourgondië omgezet in een geldboete, maar ondertussen is Campin's atelier natuurlijk wel ter ziele gegaan. Margaretha (1374-1441) is hertogin van Beieren-Straubing en gravin van Henegouwen, Holland, Zeeland en Oosterbant. De hertogin regeert voor haar echtgenoot Willem van Beieren als gouvernante over Henegouwen. Hij woont het liefst in Holland, zij verblijft het liefst op haar landgoed in Le Quesnoy in Frankrijk. Hebben Rogier van der Weyden en Isabel Goffaert hun in 1432 geboren dochter om die reden Margaretha genoemd? Wie zou het pleidooi voor Robert Campin hebben gehouden?