230 DE HEILIGE LUCAS SCHILDERT DE MADONNA - DEEL 2

MEER DAN VAKMANSCHAP

Thea-Warrior

 

Volgens mij is het schilderij 'De Heilige Lucas schildert de Madonna' het meesterstuk van Rogier van der Weyden; het werkstuk dat hij heeft gemaakt voordat hij op 1 augustus 1432 als vrijmeester wordt erkend. Ik heb veel argumenten, misschien hebben ze verschillende gewichten, maar toch! Als ik gelijk heb, betekent dit dat het schilderij van de Heilige Lucas en de Madonna in 1431-1432 is geschilderd. Mogelijk heeft Rogier van der Weyden iets langer aan de opzet ervan gewerkt. Dendrochronologisch gezien kan 1431-1432 goed, want - zoals ik al heb verteld - kan het schilderij van de Heilige Lucas volgens Peter Klein (1983) op zijn vroegst in het jaar 1421 geschilderd zijn, dus tien jaar later is netjes.

 

Soms twijfel ik wat; dan denk ik aan het jaar 1426. De reden hiervoor zijn vier kannen wijn! Waar het wereldwijde web over Rogier van der Weyden rept, staat dat uit archieven van de stad Tournai blijkt dat op 17 november 1426 vier kannen wijn zijn geschonken aan een zekere 'Maistre Rogier de le Pasture'. Meestal biedt een stad de wijn aan als 'erewijn' als een student ergens aan een universiteit in den vreemde een meestergraad (Magister) heeft behaald. Het is mogelijk dat Rogier van der Weyden, voordat hij officieel als leerling bij Robert Campin begint, in Parijs of Keulen een meestertitel aan een universiteit heeft behaald.

 

Dirk de Vos, die in 1999 een standaardwerk over Rogier van der Weyden heeft geschreven, meent dat in de Doornikse contreien de titel van 'maistre' in principe wordt gebruikt voor schilders die een hogere opleiding hebben genoten, dit om onderscheid te maken met de zuivere ambachtslui.

Maar als Rogier van der Weyden inderdaad een universitaire opleiding heeft afgemaakt, waardoor hij de titel Magister mag dragen, dan heeft hij de titel 'Maistre' reeds verdiend zonder schilder-vrijmeester te zijn. 

 

De erewijn zou ook geschonken kunnen zijn tot ter gelegenheid van het huwelijk van Rogier met Ysabiel Goffaert uit Brussel. Het kan; iemand komt terug van een universteit met de meestertitel op zak; een mooi moment om in het huwelijk te treden!

Op het wereldwijde web wordt verondersteld dat de moeder van Ysabiel Goffaert, een zekere Cathelijne van Stockem, verwant is aan de vrouw van Robert Campin: Ysabiel de Stocquain (Elisabeth van Stockhem). Gezien de identieke voornaam van beide vrouwen zou de vrouw van Robert Campin de meter kunnen zijn van Ysabiel Goffaert. Het kan; wie weet is de moeder van Ysabiel Goffaert inderdaad de zus geweest van de vrouw van Robert Campin.

Ik twijfel aan het jaar 1426 als jaar van de creatie van het schilderij, omdat dit jaar nog maar kort duurt na het aanbieden van de vier kannen wijn op 17 november 1426, en zeker als ik aanneem dat Rogier voor november 1426 ergens in Parijs of Keulen heeft gestudeerd.

 

Hoe dan ook zijn de jaren 1426/ 1427 belangrijke jaren. Waar het wereldwijde web rept over Jan van Eyck wordt gesteld dat hij in 1426 en 1427 werkt in het aan Doornik naburige Lille/ Rijssel. Direct daarna wordt verondersteld dat de schilder Jan van Eyck de 'Johannes Peintre' is die op het feest van Sint-Lucas (de patroon van de schilders) in 1427 door het stadsbestuur van Doornik is ontvangen en aan wie op dat moment erewijn wordt aangeboden.

Kennen Jan van Eyck en Robert Campin elkaar? Beslist, er wordt zelfs verondersteld dat beiden in een Maastrichts atelier hebben gewerkt en zijn opgeleid. De naam 'van Eyck' zou verwijzen naar het stadje Maaseik op de linkeroever van de Maas. Verder kunnen - gezien de gelijkenis in hun achternamen - de echtgenote van Campin en de moeder van Ysabiel Goffaert uit het gehucht Stokkem nabij Maaseik komen. De wereld is klein! Als bekend schilder kan Jan van Eyck in 1426/ 1427 heel goed een van de gasten bij het huwelijk van Ysabiel Goffaert en Rogier de le Pasture/ Rogier van der Weyden zijn.

 

Het is een vraag! Wie heeft, wie hebben, Rogier van der Weyden ingewijd in het bestaan van energielijnen? In het baseren van de compositie van een schilderij op een energielijnenpatroon? Robert Campin? Jan van Eyck? Twee grootmeesters!? In een broederschap!? Van een loge!? Het is een uiterst moeilijke opdracht om een aangereikt (of zelf ontdekt) geometrisch energielijnenpatroon in een schilderij te verwerken. Hebben Campin en Van Eyck deze opdracht in 1426/ 1427 aan Rogier van der Weyden gegeven?

Het onderliggende energielijnenpatroon geeft het schilderij 'De Heilige Lucas schildert de Madonna' een enorme kracht en potentie mee. Als ik deze kracht in het schilderij kan waarnemen, heeft deze kracht beslist invloed op andere mensen. In mijn onderbewuste ervaar en 'zie' ik de lijnen. Door hun aanwezigheid te accepteren, kan ik deze (energie-)lijnen naar boven 'in het bewuste' brengen. Soms helpen de Engelen hierbij, tenminste als ik om hulp vraag. Het uitzoekwerk laten ze me echt wel zelf doen! Energetisch gezien wijzen de lijnen en daarmee het schilderij 'De Heilige Lucas schildert de Madonna' op de magistraal schitterende creatie van onze wereld door het Goddelijke. Eigenlijk zindert deze creatieboodschap door het hele schilderij heen! Het is de boodschap!

 

Het gekozen onderwerp 'De Heilige Lucas schildert de Madonna' ligt meer voor de hand; meer van de gewone wereld. Zeker aangezien de evangelist Lucas als leerling van de apostelen (specifiek de apostel Paulus) en als arts de patroonheilige is geworden van artsen, schilders en goudsmeden. Hun gilden zijn vaak naar Sint-Lucas vernoemd; in elk geval in Brussel en Doornik.

Volgens het wereldwijde web stamt de legende dat de Heilige Lucas de Madonna heeft geschilderd uit de zesde eeuw. Het Groeninge Museum in Brugge stelt dat de Heilige Lucas de Madonna tekent! Gezien de zilverstift is dit op het schilderij meer waar dan dat Lucas daar zou schilderen. Maar toch... in het evangelie heeft de Heilige Lucas wel degelijk de Madonna 'geschilderd': geschilderd met woorden. Bijvoorbeeld daar waar hij in zijn evangelie uitgebreid over de geboorte van Jezus schrijft. En zoals het wereldwijde web memoreert, is de lofzang van Maria - het Magnificat - ook van de hand van Lucas.

 

Heeft Rogier van der Weyden een levende persoon gekozen om de Heilige Lucas af te beelden? Ik denk het wel.