DE CHICLA-KETEL
Thea-Warrior
Na onze wandeling naar Santa Elena wachten we op het terras van Hotel Petén op de taxi die ons naar het vliegveld zal brengen voor onze vlucht terug naar Guatemala-Stad.
In het restaurant hangen oude foto's aan de wand, en om de tijd de doden besluit ik deze eens goed te gaan bekijken. Sommige foto's gaan over de chiclero's die tijdens hun werk de Mayapiramides hebben ontdekt. Wat zijn chiclero's? Wat deden zij in de jungle?
Er staat een uitleg in het Spaans bij, maar mijn woordenschat schiet tekort. Ik schrijf de tekst over: 'Llave del Diablo es una cuña de madera usada para imprimir las initialen del chiclero, su contravista y el nombre de la communidad en los extremos de la marqueta de chicla.'
In zijn algemeenheid begrijp ik de tekst, maar de betekenis van chiclero en chicla blijft een vraagteken. Iets verder staat het woord 'latex'... blijkbaar wonnen de chiclero's rubber en blijkbaar kookten ze deze grondstof en persten ze hem in vormen: 'De Sleutel van de Duivel is een hardhouten spie welke wordt gebruikt om de initialen van de chiclero, zijn aannemer en de naam van de gemeenschap op de uiteinden van het 'chiclablok' in te krassen.'
Een ober wijst mij op een hoek van de zaal, waar zich een kleine tentoonstelling met gebruiksvoorwerpen van de chiclero's bevindt. Seconden later kijk ik verbijsterd naar de zwarte ketel op de grote stenen. Verscheidene keren ben ik al door deze eetzaal gelopen, maar niet eerder door die hoek! Daar staat de ketel die ik in de reis als ik-Jaguar heb gezien. De geur uit deze ketel trok mij-Jaguar naar de nederzetting, waar ik vervolgens belaagd werd. Voor mij-Jaguar was het een vreemde, onbekende geur en voor mij-Thea-in-mij-Jaguar was het eveneens volslagen onbekend. Nu weet ik wat er in de ketel gekookt werd! Blijkbaar was het rubber en inderdaad geen voedsel. Ik heb het antwoord op het laatste vraagteken uit mijn reis als Jaguar ontdekt. Stel je voor dat we in Hotel Casona de la Isla hadden overnacht of wel naar Tikal zouden zijn gegaan... ben ik even blij.
Ruim op tijd zijn we op het vliegveld, en met een achttienpersons-vliegtuigje komen in Guatemala-Ciudad aan. In een taxi rijden we naar Hotel Spring in het historisch centrum. Het is een schitterend koloniaal gebouw met een mooie binnentuin. Wat later willen we gaan eten, maar de receptionist ziet het niet zitten dat we naar buiten gaan; op Nieuwjaarsdag is alles gesloten. We gaan naar buiten, misschien is er toch wat in de Achtste Straat.
Het is een onthutsende ervaring; de straten in dit oude centrum stinken erger dan het bij ons op het toilet ooit doet. Zwervers gebruiken blijkbaar alle hoeken en gaten om zich te ontlasten. De markt blijkt te sluiten en er zijn enkel filialen van fastfoodketens. Er lopen waanzinnig veel mensen op straat en we voelen ons onthand. Blijkbaar is net een megabioscoop uitgegaan. Na wat gedrentel heen en weer en flink geschrokken eten we gefrituurde kip in een redelijk schoon restaurantje.
Terug in Hotel Spring kijken we op bed tv. Het hotel is bevolkt met jongeren die helpen een kerk te bouwen. Ze hebben lol met elkaar. Een stagiaire van het Guatemalteekse reisbureau komt de dollars van onze reisaanpassing in Huehuetenango ophalen. We praten een tijdje over onze cultuurshock in Guatemala-Stad en over de vele kinderen, het vuil op straat en het ontbreken van waterzuivering. Ze stelt dat de Maya's geloven dat in 2012 de wereld vergaat en dat het derhalve niet meer uitmaakt of je de wereld nu vervuilt of een groot aantal kinderen op de aarde zet. Verbijsterd gaan we slapen.
Vrijdag 2 januari ontbijten we in de cafetaria van het hotel. De uitbaatster rekent zichzelf in dollars goed wat toe. Prima, ik kan het nu hebben. Opnieuw gaan we het oude centrum in, waar we meerdere kerken bekijken. De kathedraal van de Apostel Jacobus aan het grote Plein van de Constitutie is gevuld met verdriet. Heel aangrijpend; alsof alle verdriet van het gepijnigde Guatemala hier wordt losgelaten.
Mensen staan achter een groot kruis; ze strelen de voeten van Jezus die daardoor goudglimmend zijn geworden. Ontroerd en ontdaan wandelen we terug naar Hotel Spring.
Daar aangekomen, doet de portier een poging om ons een hotelrekening te laten betalen. Hij komt aanzetten met een rekening op naam van Akkerman. Weer een nieuwe naam voor ons... de boer die de aarde bewerkt. Zelfs zonder voucher betaal ik niet; dit hotel is ècht gereserveerd en betaald door Barbara van het Guatemalteekse reisbureau.
Half elf brengt een taxi - gestuurd door Barbara - ons naar het vliegveld van Guatemala-Stad. Via Houston vliegen we terug naar Schiphol. Er worden vertragingen gemeld vanwege bommeldingen in Parijs, maar daar merken we niet veel van. Zaterdag 3 januari 2004 zijn we weer thuis. Nederland is nat en koud, maar het is een vrolijk weerzien met familie en onze poezen. Door de dreiging van mogelijke aanslagen heeft onze zoon met Oud en Nieuw in Edinburgh geen Hogmanay kunnen vieren. 40 000 mensen zijn daar onverrichterzake teruggestuurd naar huis. Het is nog geen 2012, geloven dat de wereld zal vergaan doe ik niet, maar de samenleving in de wereld staat hier en daar wel op scherp. Wat zal het Watermantijdperk gaan brengen?
Aad is in de ban van Guatemala en wil beslist terug... we zijn er niet meer geweest.