VOORMALIG WESTGEVELVENSTER
Thea-Warrior
Het is rustig in de Kathedraal. Ik ben verheugd dat ik de sterrenbeelden in de rosace heb ontdekt. Spannend is het ook; net een eindexamen: de proefopgaven zijn uitgedeeld, liggen op tafel... ga er maar aan staan.
In de Kathedraal is echter nog meer te zien. We kijken even rond in de Sint-Lodewijkkapel, de kapel met de opvallend kleurige dakbedekking: okergeel, groen en donkerrood. Het beroemde schilderij 'Bevrijding van de zielen uit het vagevuur' (1634) van Rubens wordt gerestaureerd en is dus niet aanwezig.
In de zuidelijke omgang van het hoogkoor tref ik borden waarop de hele christelijke, kerkelijke geschiedenis wordt opgesomd. Een moment bekijk ik de jaartallen en gebeurtenissen, om me vervolgens nogal overdonderd gauw om te draaien; veel teveel feiten.
We stappen de Kapel van het Heilig Sacrament ofwel de Bidkapel binnen. Vrijwel onmiddellijk bespeur ik angst bij mezelf. Ja, ik word bang, bang dat die enorme glasramen bovenop me zullen vallen. Het zal best stevig zijn, maar het voelt fragiel aan, en ik... ik voel me klein en kwetsbaar.
Volgens Mariage (2014) is de glaspartij met de Madonna een geschenk van bisschop Charles de Croÿ uit 1526. Dit raam heeft ooit de westgevel van de kathedraal gedecoreerd en ziet nu op het oosten uit. Het illustreert, volgens Lambrechts (1986), het gebed van Sint-Augustinus dat de schenker richt aan Onze-Lieve-Vrouw Middelares. Inderdaad kniel recht onder de Madonna een bisschop in eerbiedig ontzag neer.
Op het wereldwijde web - Glasramengids van Lode Lambrechts (1986) - staat dat Jean-Baptiste Capronnier in 1845-1846 met de restauratie van de middeleeuwse glasramen in de Kathedraal begint. De aangenomen opdracht levert hem de nodige problemen op, want door de beeldenstorm van 1566 en met name door de explosie van het kruithuis van de Citadel in 1745 is het ramenbestand van de Kathedraal sterk uitgedund en zwaar beschadigd. In 1869 restaureert hij het Madonna-raam. Ik denk dat Capronnier in dat jaar de Latijnse tekst onderin dit venster heeft toegevoegd:
Sancta Maria, succurre miseris, juva pusillanimes, revive flebiles, ora pro
populo, interveni pro clero, intercede pro devoto femineidad sexu, 1526.
Heilige Maria, steun de ellendigen, help de angstigen van hart, laat de
betraanden herleven, bid voor het volk, bemiddel voor de clerus, wees
voorspraak voor de vrome vrouwen, 1526.
Volgens het web is de bede van de hand van bisschop Fulbert van Chartres (ca. 952-1028). Daarnaast zijn de woorden bekend van de muzikale compositie van de Spaanse Tomás Luis de Victoria (ca. 1548-1611).
En wie weet, er kunnen best oudere melodieën bij deze bede bestaan.
Bronnen
- Lambrechts, L. (1986). Glasramengids - tentoonstelling 'Gloed van glas' 15 mei-13 juli 1986. Brussel: ASLK.
Op 7 december 2020 van https://oar.onroerenderfgoed.be/publicaties/MENC/1/MENC001-002.pdf
- Mariage, F. (2014). Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Doornik. N. Plouvier - Maison du Tourisme de la Wallonie picarde.
- Sancta Maria, succurre miseris. Alcaraz, A.J. (12-14 december 2016). University of Houston Concert Women's Chorus.
Op 9 december 2020 van https://www.youtube.com/watch?v=hZzI1Vs_Lp0
- Sancta Maria succurre miseris.
Op 8 december 2020 van https://imslp.org/wiki/Sancta_Maria_succurre_miseris_(Victoria%2C_Tomás_Luis_de)
- Sancta Maria succurre miseris.
Op 9 december 2020 van https://www.cpdl.org/wiki/index.php/Sancta_Maria,_succurre_miseris
- Tomás Luis de Victoria. Op 8 december 2020 van https://en.wikipedia.org/wiki/Tomás_Luis_de_Victoria
- Tomás Luis de Victoria. Op 8 december 2020 van https://imslp.org/wiki/Category:Victoria,_Tomás_Luis_de
Linken
- Albert J. Alcaraz (2m58s) - University of Houston Concert Women's Chorus: ---> Sancta Maria, succurre miseris
---> 144 DE BIDKAPEL - DEEL 2 - Uitzonderlijk Glaspatrimonium