SPIELEREI
Thea-Warrior
Een beetje spelen is beslist belangrijk: ten zuiden van de kathedraal, op de Vieux Marché aux Poteries - de Oude Aardewerkmarkt - bevindt zich een schitterend geëmailleerd bronzen beeld van Marcel Wolfers (1886-1976).
Zijn inspiratie vindt Wolfers in het beroemde schilderij 'De Heilige Lucas schildert de Madonna' (ca. 1435) van de in Tournai geboren Roger de le Pasture ofwel Rogier van der Weyden.
In 1935 exposeert beeldhouwer Wolfers de originele beeldengroep op de Wereldtentoonstelling in Brussel in het Expo-Paleis. Daarna gaat het origineel naar het stadhuis van Laken. Speciaal voor Doornik maakt hij een kopie, welke op 20 september 1936 ter ere van Rogier van der Weyden in Tournai wordt onthuld.
Zoals gezegd 'spelen is belangrijk'... het is bijna een eer deel uit te maken van de compositie. Achterlangs het monument loopt een heel rustige energielijn. Later zal ik deze lijn met blauw op de kathedraalplattegrond weergeven.
De omgeving zuidelijk van de kathedraal biedt meer verrassingen. Op de hoeken van de torendaken bevinden zich vergulde klaverbladeren. Zij symboliseren natuurlijk de Goddelijke Drie-eenheid. Het doet me nu denken aan de drie conches van crypte en koor van de Abdijkerk van Rolduc. Slagter (1938), die ik al eerder heb genoemd, schrijft dat het klaverbladkoor van de St. Maria im Kapitol in Keulen - gewijd in 1065 - mogelijk een voorbeeld geweest is voor de bouw van de Doornikse kathedraal. Grappig, al die verbindingen; kort geleden - begin november 2020 - heb ik ontdekt dat Matthias Goebbels, de decoratieschilder van de Abdijkerk van Rolduc, dertig jaar kapelaan is geweest in genoemde Keulse kerk.
Zelfs in de steigers is het gotisch koor van de Onze-Lieve-Vrouwe Kathedraal een plaatje om te zien: de sierlijke pinakels, de kantachtige nokversiering en de engel met bazuin op het kruis op de nokpunt springen in het oog.
Met hun teksten en foto's bieden de bouwafscheidingen voor mij als leek veel informatie over stad en kathedraal. Langere tijd bestudeer ik een grote zwart-wit plattegrond van Tornacum waarop de kathedraal zonder gotisch koor staat afgebeeld. Wat zijn de middeleeuwse steden klein in vergelijking met dezelfde steden in 2020.
La Fausse Porte - de valse poort - brengt ons naar de westkant van de kathedraal waar de hoofdingang zich bevindt. Boven de Fausse Porte ligt de Vincentiuskapel, welke bovengronds het bisschoppelijk paleis met de kathedraal verbindt. Wat zal ik zeggen, op deze manier hoeft bisschop Etienne d'Orleans, benoemd in 1192, niet over de markt naar de kathedraal. Voelen sommige burgers zich gekwetst? In elk geval zien ze de schijnpoort als een goede plek om hun behoeften te doen. Ik vraag me af hoe normaal het in de Middeleeuwen geweest is om jezelf gewoon op straat te ontlasten. Volgens mij vrij normaal, maar bisschop Etienne schrijft de burgers in het Latijn een brief. In het begin van de 20ste eeuw worden zijn woorden in steen vereeuwigd.
Florian Mariage (2014) vertaalt de waarschuwende bisschoppelijke woorden in het boekje 'Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Doornik' aldus:
Gij onreine, die voelt dat uw buik maar moeilijk de wind kan ophouden,
Ga ver van hier, want deze plaats is heilig.
Moge hij wiens maag is opgeblazen, die de vreselijke wind voelt komen
zich hier niet verlossen, want dat zal niet ongestraft blijven.
Op zondag 3 maart 2019 bezit ik deze vertaling nog niet, maar nu brengt de tekst middeleeuwse geuren omhoog. Kan het niet eens kleinzielig gedrag van de burgers noemen, want onder die uitnodigende poort kun je mooi droog staan of zitten. Overigens raad ik het eenieder wel af; beetje jammer van het monument.
Bronnen
- Beeldengroep 'Lucas tekent Maria en Jezus'. Schetskens, F. & Van Capelleveen, R. (z.d.). Rogier van der Weyden in Doornik. Op 29 november 2020 van https://www.absolutefacts.nl/belgie/rogier-van-der-weyden-doornik.htm
- Marcel Wolfers. Op 2 december 2020 van https://en.wikipedia.org/wiki/Marcel_Wolfers
- Mariage, F. (2014). Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Doornik. N. Plouvier - Maison du Tourisme de la Wallonie picarde.
- Rogier van der Weyden. Op 28 november 2020 van https://nl.wikipedia.org/wiki/Rogier_van_der_Weyden
- Slagter, J. (1938). Doornik en zijn kathedraal. Elseviers Geïllustreerd Maandblad. Jaargang 48, 1938, pg. 145 -158.
Op 25 november 2019 via DBNL van https://www.dbnl.org/tekst/_els001193801_01/_els001193801_01_0085.php
Linken
- Doornik en zijn kathedraal, door J. Slagter.
---> https://www.dbnl.org/tekst/_els001193801_01/_els001193801_01_0085.php
---> 140 EEN MIS IN DE KATHEDRAAL - De Ogen van de Bisschop