131 VERSCHOLEN

AFSCHEIDSGROET VAN VIJF HEREN

Thea-Warrior

 

Als architect heeft Pierre Cuypers (1827-1921) ruim vijf decennia zijn stempel op Rolduc, specifiek de Abdijkerk, gedrukt. In 1853 neemt hij, als 26-jarige, de restauratie van de kerk reeds ter hand. In de crypte laat hij een barokaltaar voorzien van stucwerk in rococostijl verwijderen, waardoor dertig karrevrachten kalkgruis en puin moeten worden afgevoerd (Lemmen, 1989).

De ontwerpen van de vensters van het priesterkoor, geplaatst tussen 1893 en 1904, zijn - zoals ik reeds verteld heb - eveneens van Cuypers' hand (Tonnaer, 2006).

 

Het oostelijke raam van de noordconcha herbergt een ludieke verassing: de schrijfwijze van het jaartal 1584 is ongebruikelijk. Normaliter wordt het geschreven als MDCCCLIV. De afwijkende schrijfwijze valt des te meer op omdat in de vensters de twee andere jaartallen (MCIV - 1104 en MCMIV - 1904) wel normaal zijn weergegeven. 

 

De schrijfwijze heeft niet(s) met de energielijnen van doen, maar vormt - volgens mij - 'de handtekening' van de Heren van Rolduc: de afscheidsgroet van de mannen die in het gewelf de Gekroonde Groene Slang gecreëerd hebben. Deze Vijf van Rolduc die met de versleuteling van de GGS naast Vrees van de Heer, tussen de Gaven van de Heilige Geest in de gewelfschildering, èn via de specifieke afmetingen en plaatsing op de priesterkoorvloer van het mozaïek 'Philosophia en de Zeven Jonkvrouwen' de Verticale Energiezuil verzegeld hebben.

 

     MD-aan-elkaar: Matthias Domheer 

     ofwel Matthias Josephus Hubertus Goebbels. 

     CCC: Corten Reinier, Cuypers Pierre en Cuypers Joseph

     ofwel de directeur en de twee architecten

     L-met-kleine-I-erin: ...

 

Die L-met-kleine-I-erin vormt even een uitdaging, maar dan herinner ik me een opmerking van Lemmen over bouwmeester Pierre Cuypers in 'Rolduc - een kleine gids': 

 

     'De bouwmeester werd in zijn werkzaamheden ter zijde gestaan door zijn zoon ir. Jos Cuypers,

     de Rolducse oud-leraar ir. L. Keuller en de architect Sprenger uit Maastricht.'

 

Willem Sprenger, die vanaf 1898 bij Pierre Cuypers in de leer is, lijkt me niet meteen in het bestaan van de energielijnen ingewijd - de plannen zijn ook van voor zijn tijd - maar ir. L. Keuller naar alle waarschijnlijkheid wel. Toch wordt het nog lastig, want op het wereldwijde web, op de geweldige site rolduc.org, komt in het hoofdstuk 'Directeuren en Leraren - van 1843 - 1946' - in het Jubileumboek 'Rolduc 1843-1946' van Damen, Turlings & Coenen (1948) - geen L. Keuller voor. Wel priesterleraar Joseph M.L. Keuller, geboren op 27 januari 1852 in Venlo.

 

Het wereldwijde web helpt: de familie Keuller is in Venlo een familie van stand. Op genwiki.nl worden vijf generaties opgesomd, en daar staat Jozef Maria Lodewijk Keuller tussen. Zijn ouders heten Constantijn Keuller en Anna Janknecht, en zijn gehuwd op 28 april 1851. Jozef Keuller is hun eerstgeborene. 

Genoemde sites leveren de nodige levensloopgegevens op: Joseph Keuller is op 27 januari 1852 in Venlo geboren en studeert van 1873-1876 wis- en natuurkunde in Leiden. Goed om te vernemen, immers als ingenieur die in Leiden gestudeerd heeft, kan hij rekenen en met een passer omgaan. 

Van 1876-1878 doorloopt hij het Groot Seminarie en in 1878 wordt hij tot priester gewijd, waarna hij leraar wordt op het Hollands Instituut en vanaf 1897 professor Moraal-Theologie op het Groot Seminarie van Rolduc. In 1904 wordt hij benoemd tot kanunnik van het Kathedraal Kapittel te Roermond. Verder is ook hij Geheim Kamerheer van de Paus. In 1905 wordt hij de eerste secretaris van de St. Radboudstichting die in Nijmegen de oprichting van een katholieke universiteit voorbereid. In 1918 gaat Joseph Keuller in Maastricht met emeritaat, hij sterft er op 28 juli 1919. 

 

In 'Rolduc in Woord en Beeld' (Corten, 1904?) komt J. Keuller twee keer voor op foto's van directeuren en leraren. Op pagina 180 en 181 wordt hij zelfs eerbiedig geciteerd daar waar hij spreekt over directeur Everts, die voor de opgave heeft gestaan het katholieke onderwijs te veranderen zodat het beter aansluit bij de wetten betreffende het middelbaar en hoger onderwijs van 1863 en 1876.

Er moet hard gewerkt worden om de staatsscholen te evenaren. Leeszalen en kabinetten voor natuur- en scheikunde zijn noodzakelijk, maar in 1872 is de eerste katholieke Hoogere Burgerschool (H.B.S.) van Nederland een feit. Op Rolduc!

Om gekwalificeerde docenten te hebben, stuurt directeur Everts katholieke priesterstudenten naar niet-katholieke universiteiten om daar onderwijsbevoegdheden te halen. Is Joseph Keuller op zijn voorspraak in Leiden wis- en natuurkunde gaan studeren?

 

"Everts, zegt Prof. J. Keuller, werd Directeur bij het kenteren van 't hogere en middelbaar onderwijs; hij was de eerste die de bakens verzette. De wateren van den stroom der wetenschap schenen een nieuwe bedding te volgen; Everts was de eerste, die met vaste hand in de nieuwe richting stuurde. Maar het scheepje waarover hij bevel voerde, bleef het Kruis hoog in top voeren, en, al spraken sommige angstige zielen van roekeloosheid en vermetelheid Everts was, bij al zijne voortvarendheid een voorzichtig gezagvoerder, die door peilingen zich steeds verzekerde, dat er voldoende water onder de kiel bleef. Toen hij, de eerste, het in de ogen van velen stout, ja al te stout stuk bestond, een priester, die daarna door velen gevolgd is, naar onze niet katholieke en niet godsdienstige universiteit te zenden, om daar te studeeren, opdat de grootere kennis, die men aan de universiteit verwerft, en de ruimere blik, die men zich daar eigen maakt, dienstbaar zouden worden aan de uitbreiding van het rijk Gods hier op aarde, was dat een daad, die, zich waardig aansluitend aan hetgeen zijne voorgangers deden, tekorten in de wetenschap voorkwam eer van tekorten gesproken was."

 

Lemmen schrijft in 'Rolduc - een kleine gids' ir. L. Keuller, maar de oud-leraar heet zo duidelijk Joseph/ Ioseph dat ik het houd op een schrijf- of drukfout. Lemmen heeft me wel op het goede spoor gebracht. Eerst denk ik dat de L-met-kleine-I-erin Lodewijk-ingenieur of Lodewijk-Ioseph betekent. Uiteindelijk houd ik het op Leraar-Ioseph.

 

In de glas-in-loodruit blijven nog twee letter over: A V

Heel gewoon 'Ave': gegroet. Het kan ook 'Ad vocem' betekenen: bij dit woord. Welk woord dan: Maria? Misschien het woord uit het begin van de creatie van het Heelal? De onbenoembare Naam van God? Jahweh? Alle suggesties zijn plausibel. Ik hou het eenvoudig: een groet van de Vijf Heren van Rolduc.