127 HET JAARTAL 1584

MARIA IMMACULATA

Thea-Warrior

 

Beginnen met het jaartal? De historie ervan dan. In de Katholieke Kerk wordt het feest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria op 8 december gevierd. Keurig negen maanden na Maria-Geboorte op 8 september.

De idee: Maria is verwekt en komt vervolgens zonder besmet te zijn met de erfzonde ter wereld. Dat van die erfzonde is eveneens een idee: het is de oorsprongszonde. Volgens de christelijke leer kleeft door zijn geboorte aan elke mens zondigheid aan. Deze gratis zondigheid is het gevolg van de zondeval van het eerste mensenpaar Adam en Eva; zij hebben in het Paradijs het enige verbod van God overtreden en wèl gegeten van de appel van de boom der kennis.

Het lijkt mij dat bewust kiezen voor het kwade, met de vrije wil die wij-mensen hebben meegekregen, gelijk staat aan het creëren van kwade krachten. Is dit trouwens ook een idee? Dat van die vrije wil? Ik denk het. Zitten we al op drie ideeën! 

 

Volgens het wereldwijde web is de leer van de erfzonde gebaseerd op het werk van kerkvaders, onder wie Augustinus. Hij stelt dat de mens kan zondigen en door de zondeval niet niet kan zondigen. Bij de terugkomst van Jezus, wanneer de mensen op een nieuwe aarde leven, zullen de mensen niet meer kunnen en willen zondigen. In de laatste staat overtreft de mens de staat van Adam en Eva in het paradijs voor de zondeval.

Over de leer van de erfzonde is tijdens verschillende concilies wisselend gedacht, maar tijdens de concilies van Florence in 1439 en van Trente tussen 1545-1563 is de leer opnieuw bevestigd.

 

Op zich vind ik het concept 'erfzonde' een vrij negatieve invalshoek. Er zit een positieve connotatie aan in zoverre ervan uitgegaan wordt dat 'het kwaad' bij iedereen hoort en niet iets is van een bepaalde persoon of groep. Toch zit er iets van 'naar buiten wijzen' in: 'Gezondigd, het is nu eenmaal zo, ik kan er niks aan doen!' In de vierde eeuw, de tijd van kerkvader Augustinus, kan ik me voorstellen dat het begrip erfzonde gangbaar is. Dat de Katholieke Kerk dit begrip in de vijftiende en zestiende eeuw heeft gehandhaafd idem. Maar wat mij betreft mag nu in de 21ste eeuw een wat meer positieve formulering gekozen worden: de mensen zijn op Aarde met een Vrije Wil en individuele - persoonlijke - opdrachten in het kader van de groei van zichzelf èn van het grotere en grootste geheel.

 

In de loop der eeuwen levert de erfzonde de Katholieke Kerk de nodige problemen op, want hoe kan uit een met-de-erfzonde- besmette-moeder Jezus-de-Zoon-van-God geboren worden?

Het begrip erfzonde is mogelijk niet gemakkelijk te veranderen. Na de nodige afstemming kondigt paus Pius IX met de pauselijke bul Ineffabilis Deus - God die onuitsprekelijk is - op 8 december 1854 het dogma van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria af. Rolduc viert de afkondiging feestelijk met het plaatsen van een linde op het voorplein: voor de Aula Minor - nabij het latere monument voor Ailbertus d'Antoing.

 

In 1854 zit het plan om een beeld van Maria Immaculata in de dubbele toegangspoort - op de goudgele energielijn - te plaatsen waarschijnlijk al in de pijplijn. Als in mei 1855 het beeld van Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen vanuit de kerk tijdelijk, in afwachting van het door Pierre Cuypers ontworpen beeld, in de grote voorpoort wordt geplaatst, wordt heel Rolduc plechtig aan de Onbevlekte Ontvangenis toegewijd. Wijdingen kunnen variëren; in 1108 aan de Moeder Gods en de Aartsengel Gabriël, in 1209 aan de Boodschap van de Engel en Sint-Petrus (Lemmen, 1989). 

 

Volgens het wereldwijde web wordt het beeld van Maria Immaculata uit het atelier van Cuypers-Stoltzenberg in 1857 in de voorpoort geplaatst. Het bevallige beeld staat er nu nog. Wat mij betreft werkt het concrete beeld wat verwarrend, immers 'Onbevlekt Ontvangen' betreft Maria die zonder besmetting door de erfzonde is geboren, terwijl Pierre Cuypers - zeker met het gebaar van haar linkerhand - Maria beslist zwanger heeft afgebeeld. Aldus kan de idee ontstaan dat de bevruchting van Maria zelf 'Onbevlekt Ontvangen' is geschied, dat wil zeggen zonder seksuele handelingen. Op deze manier wordt Jezus meer Goddelijk dan mens, maar de officiële 'Onbevlekte Ontvangenis' betreft niet de bevruchting van Maria en hoe Goddelijk Jezus als Zoon van God ook is, Hij is wel degelijk een gewoon mens op Aarde geweest.