BESCHERMHEILIGE VOOR BEDROEFDE MENSEN
Thea-Warrior
Het blijft intrigerend dat na de Tweede Wereldoorlog het grote secco van Sinte-Ontcommer feitelijk als enige, en volledig onbekend, bij de restauratie van de Stevenskerk achter de witte kalk vandaan kwam.
Wat zou er eeuwen geleden gedaan zijn dat dit secco zo goed gepreserveerd werd? Feitelijk is het een geluk bij een ongeluk; voor de oorlog was de Stevenskerk er al behoorlijk slecht aan toe, door het bombardement van 22 februari 1944 kwam de kerk gelukkig in een restauratieprogramma terecht. Tijdens de restauratie werd er intens onderzoek gepleegd, dus werd ook nieuwsgierig onderzocht of er nog iets achter de witte kalklagen van de reformatietijd zou zitten. Ja dus: de fictieve Sinte-Ontcommer.
Over haar geboortedatum zijn de meningen verdeeld. Sommigen zeggen rond het jaar 130 anderen noemen de tiende of elfde eeuw. Haar officieel feestdag in de katholieke kerk is 20 juli. Haar legende is een triest, tragisch verhaal, daarom zal ik het wat opleuken met eetscènes.
***************************************************************************************
DE LEGENDE VAN SINTE-ONTCOMMER
Aan het eind van de tiende eeuw na Christus wordt het meisje Ontcommer geboren. Als het goed is ergens in de Nederlanden. Haar vader is de heidense koning van Portugal. Poortugal misschien? Hij is goed bevriend met de koning van Sicilië, eveneens een heiden.
Zoals dat gaat onder vrienden gaan ze bij elkaar op bezoek, en zo komt het dat de koning van Sicilië op een avond bij zijn vriend in de grote zaal aan de dis zit. Ontcommer is ondertussen... hoe oud? Is ze al veertien? Of nog twaalf? In elk geval helpt ze met het opdienen van schotels. O jee, ik denk dat ze haar beter in een toren hadden kunnen opsluiten.
Terwijl de koning van Sicilië met zijn mes een flink stuk van een zwaaipastei scheurt, kijkt hij op en ziet de kleine Ontcommer met een gevulde schotel binnenkomen. Zijn ogen worden groot, en met een mond vol pastei zegt hij al wijzend met het mes: "Mien...."
Zijn vriend, de koning van Portugal, schrikt. Hij begrijpt meteen wat de bedoeling is en protesteert zwakjes: "Ze is nog zo jong..."
Maar de koning van Sicilië blijft haar met zijn ogen volgen terwijl hij ondertussen zijn mond volpropt met het vlees van de zalige zwaanpastei.
"Goed, goed," zegt de vader van Ontcommer, "morgen ga ik wel met haar praten."
De volgende ochtend roept hij Ontcommer bij zich: "Luister meisje, je gaat trouwen; ik ga je uithuwelijken aan mijn vriend, de koning van Sicilië."
"Nee, vader, nee, nee, ik wil niet."
Snikkend zakt ze door haar knieën op de grond. Wat is het geval? Ontcommer wil niet, want zij heeft zich bekeerd tot het christelijk geloof: "Vader, ik wil niet, ik wil intreden in een klooster, ik wil non worden, bruid van Jezus Christus."
Ze bidt en smeekt, maar haar vader geeft geen gehoor en blijft onverbiddelijk. Als een haas vlucht de kleine Ontcommer weg. De hele dag is ze nergens meer te vinden en ook 's avonds is ze afwezig in de eetzaal.
De mannen hebben de hele dag gejaagd in het gebied van de koning van Portugal. Hongerig nemen ze achter lage tafels plaats bij de grote haard. Het eten wordt opgediend en de koning van Sicilië kijkt rond: 'Geen Ontcommer.'
Hij kijkt zijn vriend aan en zegt: "Ze is wel erg mooi geworden, Ontcommer, sinds ik haar een paar jaar geleden zag."
Ondertussen doet hij zich tegoed aan de poot van een kalkoen, die hij van de prachtige gebraden vogel heeft afgerukt. Het vet sijpelt hem langs de kinnebakken.
"Eh," zegt Ontcommer's vader, "ze wil niet... het lijkt me goed nog een paar jaar te wachten."
"Hinnet-niks," mompelt de koning van Sicilië binnensmonds, "dan kom ik haar wel halen... ... met mijn leger."
De schrik slaat de koning van Portugal rond het hart; hij begrijpt maar al te goed wat er met land en horigen gaat gebeuren als het leger van zijn vriend eroverheen zal rauzen.
"Nou, nou, zo'n vaart hoeft het niet te lopen. Morgen ga ik weer met haar praten."
De volgende ochtend roept hij Ontcommer voor de tweede keer, maar ze laat zich niet zien. Knechten krijgen opdracht haar te zoeken en haar bij hem te brengen. Het duurt niet lang of ze hebben haar boven de stallen op een van de hooizolders gevonden en slepen haar naar haar vader toe.
"Ontcommer, dit gedonder kan ik niet gebruiken, je trouwt met hem en daarmee uit."
De kleine Ontcommer barst weer in snikken uit en smeekt haar vader haar niet uit te huwelijken.
"En nu is het afgelopen, je trouwt en daarmee basta."
Hij geeft zijn hoofdknecht opdracht om de kleine Ontcommer te geselen: "Dat zal haar leren, met al dat weerspannige gedoe."
De knecht begrijpt wat er van hem verwacht wordt en wijdt zich met overgave aan de hem opgedragen taak. Met de stok met koorden vol knopen slaat hij Ontcommer tot bloedens toe op haar rug. De pijn is hels.
's Avonds zit Ontcommer op haar knieën voor haar strozak. Ze schreit en snikt nog steeds. Dan begint ze tot God te bidden: "Oh, lieve God, help me toch. Ik wil niet met hem trouwen, ik wil bruid van Jezus zijn... doe toch iets God, alstublieft, hij wil met me trouwen omdat hij me mooi vindt."
Lange tijd bidt ze zo tot God. Uiteindelijk valt ze doodmoe toch, voorover op haar strozak, in slaap.
En dan... de volgende morgen, blijkt dat gedurende de nacht het wonder is geschied. Ontcommer wordt wakker met... een ruige snor en een wilde woeste baard.
Verbaasd, maar ook gesterkt door het gebeuren, en met het nodige zelfvertrouwen gaat Ontcommer haar hulp aanbieden in de ontbijtzaal. De koning van Sicilië zit weer voor de grote haard en slobbert net een verrukkelijk bord havermoutpap, versierd met honing en blauwe bessen, naar binnen.
Met open mond staart hij haar aan. Na enige tijd zegt hij: "Ik denke dak mor op hoes angoa."
Tja, een vrouw die wat tegenspartelt, wat haar op de tanden heeft, is wel aardig, maar een vrouw met haar onder de neus en op de kin... nee, bedankt.
De koning van Portugal kijkt met verbijstering naar het gelaat van zijn dochter. Hij kan zijn ogen niet geloven. Als je nu denkt 'Eind goed, al goed', dan heb je het mis.
De vader van Ontcommer is woedend, buiten zinnen. Hij voelt zich in zijn eer aangetast, want wie van zijn onderdanen zal hem nu nog respect betonen, als zijn eigen dochter hem niet eens gehoorzaamd?
Dus krijgen zijn knechten de opdracht Ontcommer te kruisigen, net zoals haar geliefde Jezus. Oh, niet met spijkers, nee, Ontcommer wordt met touwen aan het kruis gebonden.
Nou, daar hangt ze dan: de vrouw met de baard. Ze krijgt geen eten of drinken en gaat dus een wisse dood tegemoet, het zal wel enkele dagen duren. Onze lieve Ontcommer bidt veel, daar aan het kruis, zelfs in haar stervensuur bidt ze voor allen die hier op Aarde lijden.
***************************************************************************************
Wat een prachtig verhaal. Ik kan me helemaal voorstellen dat, nadat dit verhaal de ronde heeft gedaan, dat vrij snel daarna vrouwen in nood, met liefdesverdriet, huwelijksproblemen of doodsangst, in een kerk serieus voor een afbeelding van Sinte-Ontcommer gingen staan. Dat ze aan haar hun nood deelden en baden om voorspraak bij God, bij Jezus, in de hoop op leniging van hun ellende.
Destijds waren er beslist de grote aantallen vrouwen met ellende, honger of pijn, die leden onder agressieve, (alchohol-)verslaafde, onverantwoordelijke, tirannieke, enz. echtgenoten.
In de wereld van toen waren vrouwen meer nog dan nu goederen en handelswaar. Zelfs een koningsdochter als Ontcommer moest ervaren dat haar persoonlijke wensen en doelen, hoe onschuldig ook, in het leven weinig tot geen gewicht in de schaal legden.
Over de mannen uit die tijd breek ik me absoluut het hoofd. Ik begrijp dat ze in de patriarchaal ingerichte samenleving tot het idee kwamen meer waard te zijn dan vrouwen, en natuurlijk waren velen ook fysiek sterker dan vrouwen, maar dat ze zichzelf op zoveel manieren oneigenlijk rechten en macht toe-eigenden... vreselijk.
Dat positie behouden, is ook zo'n enge. De vader van Ontcommer kon het vaderschap, bescherming van zijn dochter, ècht niet vóór het koningschap laten gaan. Ah, ook in onze wereld denken sommige mannelijke personen nog dat enkel zij - zittend op de hoogste posities - het goed doen. Ik zeg niet dat een volk het beter zal hebben onder een andere persoon, maar dat een volk het enkel het beste heeft onder diegenen die nu met grote hardnekkigheid de hoogste posities blijven bezitten, daar geloof ik geen barst van.
Weet je wat wel grappig is, als een vrouw in de Stevenskerk rustig voor Sinte-Ontcommer stond en bedroefd om hulp en steun bad, misschien zelfs wel vroeg of haar echtgenoot niet kon verongelukken, dat hij dan echt niet verantwoordelijker, verdwenen of verongelukt was als ze thuiskwam. Tenminste die kans is heel miniem. Maar... staand in de noordelijke kooromgang voor de afbeelding van Sinte-Ontcommer werd deze vrouw wel 'opgeladen'. Ze kreeg wèl een scheut van de energie, van de kwaliteit, van energielijn Anna mee: draagkracht met een portie liefde!
---> 59 HET GEHEIM ACHTER SINTE-ONTCOMMER - Een 550 Jaar Oude Sleutel